Qida və ümumiyyətlə bütün istehlakçı məhsullarının təhlükəsizliyi istehlakçıların məhsul seçimi zamanı ən vacib amil olaraq qalır. İstehsal, saxlanma, emal və paylama ilə məşğul olan bütün müəssisələr məhsulların son istehlakçıya düzgün və təyin olunmuş vəziyyətdə çatmasını təmin edən ciddi qayda və prosedurlara riayət etməlidirlər. İstehlakçılar isə seçdikləri məhsulların təhlükəsizliyi haqqında getdikcə daha çox məlumat tələb edirlər.
Son illərdə həm müəssisələrin, həm də istehlakçıların yuxarıdakı tələblərini qarşılamaq üçün bir çox yeni texnologiyalar mövcuddur.
İstehsal zamanı təhlükəsizlik – daxili izlənilə bilərlik
Bütün şirkətlər müəyyən spesifikasiyalara cavab verən təhlükəsiz məhsullar istehsal etmək üçün xüsusi prosedurlar izləyirlər. Bu prosedurların dəqiq icrasını təmin etmək üçün müəssisələr daxili izlənilə bilərlik sistemlərindən istifadə edirlər. Bu sistemlər istehsal proseslərini minimum (ideal halda sıfır) insan müdaxiləsi ilə avtomatik olaraq izləyir və qeyd edir. Əgər səhv baş verərsə, dərhal məlumat verirlər ki, səhvin müəyyənləşdirilməsi, təsirlənmiş məhsulların geri çağırılması və s. üçün dərhal reaksiya mümkündür. Yaxşı dizayn olunmuş daxili izlənilə bilərlik sistemi ciddi səhvlər zamanı istehsal prosesini dayandırmaq üçün də müdaxilə edə bilər.
Daxili izlənilə bilərlik sistemlərində istifadə olunan əsas texnologiyalar:
- İstehsalat İcra Sistemləri (MES)
- İstehsal maşınlarını izləyə bilən Sənaye 4.0 sistemləri (IoT texnologiyaları, kameralar və s.)
- Əllə edilən prosesləri minimuma endirən avtomatlaşdırma sistemləri, məsələn, robot sistemləri, hansı ki, potensial səhvlərin əksəriyyətinə səbəb olur
- Son istifadə tarixləri və LOT nömrələri ilə yanaşı, məhsulların və qablaşdırmalarının (qutular, paletlər) üzərində ikiölçülü (2D) kodlar şəklində xüsusi məlumatları çap edə bilən inkişaf etmiş kodlaşdırma sistemləri. Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki, seriyalaşdırma sistemləri hər məhsulu unikal nömrə ilə (2D kodlarla) kodlaşdırır və toplama sistemləri isə hər qutu və paletdə olan məhsulları qeyd etməyə imkan verir.
- Məhsulun orijinallığını yoxlama sistemləri, hansılar ki xüsusi kodlardan (2D) və digər ağıllı məhsul tanıma texnikalarından (e-fingerprint® texnologiyaları və s.) istifadə edir.
Təchizat zənciri - ardıcıl izlənilə bilərlik
Ardıcıl izlənilə bilərlik sistemi məhsulların təchizat zəncirində hərəkətini izləyir. Bu sistemlərin tətbiqi xüsusilə çətindir, çünki müxtəlif prosedurlara malik çoxlu şirkətlər (emal, saxlanma, paylama) iştirak edir, amma qeyri-orijinal məhsulların və ya saxtalaşdırılmış məhsulların təchizat zəncirinə daxil olmamasını təmin etmək üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
Ardıcıl izlənilə bilərlikdə istifadə olunan əsas texnologiyalar:
- İdarə olunan məhsullar və hər mərhələdə tətbiq olunan prosedurlar barədə məlumatları ehtiva edən platformalar. Bu məlumatlar bütün iştirakçılar üçün əlçatan olmalıdır
- İnsan səhvinin mümkünlüyünü minimuma endirən avtomatlaşdırılmış anbarlar kimi avtomatlaşdırma sistemləri
- Temperatur, rütubət, sürət və s. kimi xüsusi sensorlar, hansı ki məhsulun saxlanma şəraitini qeydə alır
- İstehsal prosesində istifadə olunmuş kodlaşdırma sistemləri, xüsusən seriyalaşdırma, toplama və orijinallıq yoxlama həlləri
Ardıcıl izlənilə bilərlik sistem
Smartfonlardan istifadə edən istehlakçılar aşağıdakı məlumatları axtarırlar:
- Məhsulun müəyyən şəxs üçün uyğunluğu (allergiyalar və s.)
- Məhsulun istehsal şəraiti, xammalın mənşəyi, saxlanma şərtləri və s.
İstehsal şirkətləri müştərilərinin tələblərini ödəmək üçün məhsulların qablaşdırmasında çap olunmuş məlumatlardan istifadə edir, həmçinin 2D kodun skan edilməsi ilə məhsul üzrə onlayn platformalara istinad edirlər. Bu platformalarda istehlakçı məhsul haqqında etibarlı məlumat tapa bilər. Ən “ağıllı” onlayn platformalarda isə istehlakçının əlindəki məhsula aid daha çox məlumat verilir, məsələn, seriyalaşdırma nömrəsi, istehsal şəraiti və s. Bu platformalar həm daxili sistemlərdən, həm də ardıcıl izlənilə bilərlik sistemlərindən məlumatlar toplaya bilər.
Nəticə
stehlakçı məhsullarının istehsalı, emalı və paylanmasında iştirak edən hər bir şirkət məhsulların təhlükəsizliyini təmin edən əsas prosedurlara və sistemlərə ciddi riayət etməlidir. İstehlakçılar məhsulları həm istehsalçılara, həm də onların paylama məntəqələrinə olan etimad əsasında seçirlər.